شقاقل چیست ؟
شقاقل (shaghaghol) که به نام هویج قمی یا زردک یا هویج وحشی شمالی هم شناخته می‌شود، گیاهی بومی از جنگل‌های شمال کشور است که در شرق اروپا و غرب آسیا هم رشد می‌کند. رنگ این گیاه به نخودی می‌زند و مایل به زرد است که طعم شیرینی هم دارد. بافت آن هم سخت و سفت است و به صورت خودرو در مناطق حاصلخیر می‌روید.
در ضمن این گیاه در مقابل یخبندان مقاوم و سرشار از نشاسته است. از موارد مصرف گیاه شقاقل درست مربای شقاقل است که به خاطر دیرهضم بودن و سنگین بودن ریشه آن، همراه با شکر پخته و به خاطر ویتامین‌ها، مواد معدنی مغذی و خواص دارویی زیادی که دارد، خوردن آن توصیه می‌شود. شقاقل برای درمان بیماری‌های رماتیسم و بیماری نقرس به کار می‌رود.
نام‌های دیگر شقاقل، «مهر سلیمان» یا «خاتم سلیمان» است و ظاهری شبیه هویج عادی دارد. البته معمولا درشت‌تر از هویج‌های عادی است. برای درست کردن مربای شقاقل باید از قبل آن را آماده کنید که آماده سازی آن به خاطر بافت سفتی که دارد، کمی زمان بر است.
طبع شقاقل در طب سنتی گرم و تر است و برای افزایش میل جنسی، سلامت کبد و کلیه، همچنین برای بهبود عملکرد قلب و مجاری عروقی بسیار مفید است. این گیاه را در حالت خام نباید بیشتر از ۲۰ گرم مصرف کنید چون احتمال مسمومیت وجود دارد، اما در صورت استفاده به صورت مربا، می‌توان بیش از این میزان از آن مصرف کرد. از این گیاه در طرز تهیه انواع سوپ هم می‌توانید استفاده کنید.
مواد لازم جهت تهیه مربای شقاقل
شقاقل: ۱۰۰۰ گرم
شکر: ۱۰۰۰ گرم
طرز تهیه مربای شقاقل
شقاقل را بشوئید و دو روز در آب سرد بخیسانید و روزی سه بار آب آن را عوض کنید. سپس پوست آن را با چاقو پاک نموده آب را جوش آورده شقاقل ها را مدت یک ساعت بجوشانید.
آنگاه آبش را مجدداً عوض، نموده یک بار دیگر جوش داده خوب که شقاقل ها پخته شد، از روی گاز برداشته باز مدت دو روز در آب سرد بخیسانید و در طی این دو روز باز روزی سه بار آب آن را عوض کنید.
سپس شکر را مات نموده، شقاقل را از آب بیرون آورده در شکر مات شده ریخته مدت یک الی یک ساعت و نیم بجوشانید. (می توان به جای شکر از عسل استفاده کرد) در آخر کار مقداری گلاب و هل به آن اضافه کنید.
ریشه گیاه شقاقل از نظر طبیعت طبق نظرحکمای طب سنتی کمی گرم و تر می باشد و از نظر خواص بازکننده انسداد مجاری عروق، مبهی (افزاینده میل جنسی) و گرم کننده می باشد و برای گرم کردن معده و کلیه و کبد تاثیر بسزایی دارد.
اشتها را کاهش می دهد و ممکن است ایجاد سردرد نماید از این نظر باید با عسل خورده شود و مربای آن با عسل مضرات آن را برطرف می کند.
مقدار خوراک آن تا ۲۰ گرم است .خواص دارویی آن تا ۴ سال باقی می ماند.
زمان نگهداری مربای شقاقل حدود ۶ ماه تا ۱ سال است ولی اگر می‌خواهید آن را به مدت طولانی نگه دارید، مربا را در فریزر قرار دهید. تا قبل از باز کردن درب شیشه مربای شقاقل، می‌توانید شیشه مربا را در دمای محیط قرار دهید ولی به محض باز کردن درب شیشه، مربا را به یخچال منتقل کنید.
اگر می‌خواهید مربای شقاقل رژیمی باشد، شکر سفید را با شکر قهوه‌ای جایگزین کنید. بهتر است از عسل برای طرز تهیه مربای شقاقل استفاده نکنید چون عسل در صورت جوشیدن حاوی سمومی می‌شود که برای سلامتی خطرناک است.
اگر آثاری از کپک در مربا مشاهده کردید، از مصرف آن خودداری کنید چون مربای شقاقل به کپک‌هایی آلوده می‌شود که قابل مشاهده نیستند و احتمال ایجاد مسمومیت در آن‌ها بالا است.
برای اطمینان از کپک نزدن مربای شقاقل، می‌توانید آن را به صورت کنسروی هواگیری کنید. در این روش، وقتی مربای شقاقل را در شیشه مربا ریختید و درب آن را محکم بستید، شیشه مربا در یک قابلمه بگذارید و قابلمه را روی حرارت قرار دهید تا آب آن به مدت ۲۰ دقیقه بجوشد. سپس شیشه مربای شقاقل را ۱ شب تا صبح وارونه بگذارید تا هوای احتمالی خارج شود.
مربای شقاقل را می‌توانید به عنوان دسر همراه با صبحانه یا در طرز تهیه انواع دسر مثل چیزکیک یا انواع کیک مربایی هم به کار ببرید. برای خوش‌رنگ و براق شدن مربای شقاقل در تمام طول پخت مربا درب قابلمه را بگذارید.
خواص مربای شقاقل در سلامت دستگاه گوارش
همان‌طور که می‌دانید فیبر در سلامت دستگاه گوارش تاثیر به سزایی دارد، شقاقل یک منبع سرشار از فیبر است به همین دلیل یبوست را درمان می‌کند و به عملکرد روده‌ها، معده و هضم غذا کمک می‌کند. شقاقل برای دل درد کودکان و سوزش معده نیز موثر است. به همین خاطر مربای شقاقل در سلامت دستگاه شما می‌تواند نقش بسیاری داشته باشد.
خواص مربای شقاقل در سلامت استخوان‌ها
در شقاقل مقدار زیادی کلسیم وجود دارد. کلسیم به سلامت استخوان‌ها کمک کرده و با جلوگیری از پوکی استخوان به استحکام استخوان‌ها منجر می‌شود. ویتامین کا در گیاه شقاقل مانع لخته شدن خون شده و برعکس به رشد سلول‌های استخوانی کمک می‌کند. شما با مصرف مربای شقاقل تا حد زیادی از بروز پوکی و شکستگی در استخوان‌هایتان جلوگیری خواهید کرد.
خواص مربای شقاقل در سلامت قلب و عروق
شقاقل از مواد مغذی متعددی برخوردار است که هر‌کدام به نحوی در سلامت قلب و عروق نقش دارند به عنوان مثال اسید فولیک که در شقاقل وجود دارد منجر به کاهش بیماری‌های قلبی عروقی شده و به سلامت قلب بسیار کمک می‌کند.
